Ước mơ được đứng trên sân khấu, hóa thân vào những nhân vật, truyền tải cảm xúc và câu chuyện đến khán giả luôn là niềm khao khát của rất nhiều bạn trẻ. Con đường trở thành diễn viên chuyên nghiệp đầy rẫy thử thách nhưng cũng vô cùng hấp dẫn. Một trong những câu hỏi đầu tiên mà các bạn học sinh, sinh viên quan tâm khi nuôi dưỡng ước mơ này là: “Muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì ở trường?”.
Nhiều người lầm tưởng rằng chỉ cần có ngoại hình hoặc năng khiếu bẩm sinh là đủ. Tuy nhiên, nghề diễn viên đòi hỏi một nền tảng kiến thức, kỹ năng và tố chất được rèn luyện bài bản. Bài viết này của huongnghiep.com.vn sẽ đi sâu giải đáp thắc mắc về các môn học, kỹ năng và tố chất cần thiết để bạn có thể bước chân vào cánh cửa nghệ thuật đầy mê hoặc này.
Muốn Làm Diễn Viên Cần Học Giỏi Môn Gì Ở Trường Phổ Thông?
Đây là câu hỏi phổ biến nhất, nhưng câu trả lời có thể sẽ khiến nhiều bạn bất ngờ. Khác với những ngành nghề yêu cầu điểm cao các môn tự nhiên (Toán, Lý, Hóa) hay xã hội (Văn, Sử, Địa) để xét tuyển, con đường trở thành diễn viên chuyên nghiệp không đặt nặng điểm số của các môn học truyền thống này trong kỳ thi THPT Quốc gia.
Tuy nhiên, điều đó không có nghĩa là các môn học phổ thông không quan trọng. Chúng cung cấp nền tảng kiến thức chung và tư duy cần thiết cho bất kỳ ngành nghề nào. Đặc biệt, một số môn có thể hỗ trợ trực tiếp hoặc gián tiếp cho việc học và làm nghề diễn viên:
-
Môn Văn học: Đây là môn có vai trò quan trọng hàng đầu trong các môn văn hóa truyền thống. Học tốt Văn giúp bạn:
- Nâng cao khả năng sử dụng ngôn ngữ tiếng Việt, diễn đạt mạch lạc, truyền cảm.
- Phân tích, cảm thụ tác phẩm văn học, hiểu sâu sắc về tâm lý nhân vật, bối cảnh xã hội. Điều này cực kỳ hữu ích khi phân tích kịch bản, xây dựng nhân vật.
- Mở rộng vốn từ, trau dồi khả năng giao tiếp.
-
Môn Lịch sử, Địa lý, Giáo dục Công dân: Những môn này giúp bạn có kiến thức về bối cảnh lịch sử, văn hóa, xã hội của các thời kỳ, vùng miền khác nhau. Điều này rất cần thiết khi đóng các vai diễn đòi hỏi hiểu biết về lịch sử hoặc các nền văn hóa đặc trưng.
-
Các môn Khoa học Tự nhiên (Toán, Lý, Hóa, Sinh): Mặc dù không trực tiếp liên quan, việc học các môn này rèn luyện tư duy logic, khả năng phân tích và giải quyết vấn đề – những kỹ năng hữu ích trong quá trình học tập và làm việc.
Tóm lại: Ở cấp phổ thông, việc học đều các môn là tốt, nhưng nếu phải ưu tiên, Văn học có lợi thế hơn cả cho người muốn theo đuổi nghề diễn viên. Tuy nhiên, điểm mấu chốt để thi đỗ vào các trường đào tạo diễn xuất lại nằm ở một yếu tố khác – Môn Năng khiếu.
Học giỏi môn Văn giúp người muốn làm diễn viên phân tích kịch bản, hiểu tâm lý nhân vật và diễn đạt tốt hơn
Môn Năng Khiếu: Yếu Tố Quyết Định Khi Thi Tuyển Ngành Diễn Viên
Khác với các ngành học thông thường, các trường đại học, cao đẳng đào tạo diễn viên (như Đại học Sân khấu Điện ảnh, Cao đẳng Nghệ thuật…) sẽ tổ chức các kỳ thi năng khiếu riêng biệt. Đây mới chính là phần quyết định bạn có đủ tố chất và tiềm năng để theo nghề hay không. Các bài thi năng khiếu thường kiểm tra các kỹ năng cốt lõi sau:
Khả Năng Biểu Cảm (Diễn Xuất Tiểu Phẩm/Kịch)
Đây là phần quan trọng nhất. Bạn sẽ được yêu cầu biểu diễn một tiểu phẩm, một đoạn kịch hoặc một bài thơ để thể hiện khả năng nhập vai, biểu lộ cảm xúc (vui, buồn, giận dữ, sợ hãi, ngạc nhiên…). Khả năng này đòi hỏi:
- Sự cảm thụ: Hiểu sâu sắc về nhân vật, tình huống.
- Khả năng hóa thân: Thể hiện được nội tâm, tính cách của nhân vật thông qua ánh mắt, cử chỉ, giọng nói.
- Kiểm soát cảm xúc: Biết cách điều tiết cảm xúc theo yêu cầu của vai diễn.
- Phản ứng nhanh: Khả năng ứng biến trong các tình huống phát sinh trên sân khấu hoặc trước ống kính.
Để “học giỏi” môn năng khiếu này, bạn cần luyện tập thường xuyên qua các bài tập hình thể, tiếng nói, luyện diễn xuất trước gương, trước bạn bè, tham gia các câu lạc bộ kịch, diễn kịch ở trường…
Khả Năng Thể Hiện Giọng Nói và Ngôn Ngữ
Giọng nói là công cụ quan trọng của diễn viên. Bạn cần có khả năng:
- Phát âm chuẩn: Tròn vành rõ chữ, không nói ngọng, nói lắp, nói giọng địa phương quá nặng (trừ khi được yêu cầu).
- Ngữ điệu: Biến đổi ngữ điệu linh hoạt để thể hiện cảm xúc, tính cách nhân vật, tình huống kịch.
- Truyền cảm: Sử dụng giọng nói để truyền tải năng lượng, cảm xúc đến người xem.
- Điều chỉnh âm lượng, tốc độ: Nói đủ nghe, biết điểm nhấn, điểm dừng.
Các bài thi năng khiếu thường có phần đọc thơ, đọc thoại hoặc đối thoại để kiểm tra khả năng này. Việc luyện tập đọc sách, đọc báo, đọc truyện, tập nói trước đám đông sẽ giúp ích rất nhiều.
Luyện tập giọng nói và kỹ năng diễn đạt truyền cảm, phát âm chuẩn cho người muốn làm diễn viên
Khả Năng Cảm Thụ Âm Nhạc và Hình Thể
Nhiều vai diễn đòi hỏi diễn viên phải có khả năng ca hát, nhảy múa hoặc thực hiện các động tác hình thể phức tạp. Các bài thi năng khiếu có thể bao gồm:
- Hát: Thể hiện một bài hát theo phong cách phù hợp.
- Múa/Nhảy: Biểu diễn một bài múa hoặc các động tác hình thể cơ bản hoặc nâng cao.
- Tiết tấu, cảm nhạc: Thể hiện khả năng cảm thụ âm nhạc và phối hợp cơ thể theo nhạc.
Khả năng này không chỉ giúp bạn nhận được những vai diễn đa dạng hơn mà còn cải thiện sự linh hoạt, dẻo dai và kiểm soát cơ thể trên sân khấu, trước ống kính.
Khả Năng Quan Sát và Tưởng Tượng
Diễn viên giỏi là người biết quan sát cuộc sống xung quanh để thu thập chất liệu cho vai diễn. Đồng thời, họ cần có trí tưởng tượng phong phú để xây dựng thế giới nội tâm của nhân vật, đặt mình vào hoàn cảnh của họ. Khả năng này giúp bạn:
- Xây dựng nhân vật chân thực: Dựa trên quan sát đời sống để tái hiện các hành vi, cảm xúc, suy nghĩ của con người.
- Ứng biến: Xử lý các tình huống bất ngờ một cách sáng tạo.
- Tạo chiều sâu cho vai diễn: Không chỉ thể hiện những gì có sẵn trong kịch bản mà còn thêm vào những nét riêng, độc đáo.
Việc đọc nhiều sách, xem nhiều phim, quan sát con người trong cuộc sống hàng ngày và tập tưởng tượng các tình huống khác nhau sẽ nuôi dưỡng khả năng này.
Phát triển khả năng quan sát và tưởng tượng, đọc sách để nuôi dưỡng tâm hồn người muốn làm diễn viên
Học Diễn Viên Ở Đâu? Các Trường Đào Tạo Uy Tín tại Việt Nam
Để trở thành diễn viên chuyên nghiệp, con đường phổ biến nhất là theo học tại các trường chuyên ngành. Đây là nơi bạn sẽ được đào tạo bài bản về lý thuyết và thực hành diễn xuất, tiếng nói, hình thể, lịch sử sân khấu điện ảnh, hóa trang, phục trang…
Một số trường đào tạo diễn viên uy tín tại Việt Nam bao gồm:
- Đại học Sân khấu Điện ảnh Hà Nội (SKĐA Hà Nội): Là cái nôi đào tạo nghệ thuật biểu diễn hàng đầu miền Bắc.
- Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM (SKĐA TP.HCM): Trường uy tín ở miền Nam, đào tạo đa dạng các chuyên ngành nghệ thuật.
- Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội: Cung cấp các chương trình đào tạo diễn xuất ở cấp độ cao đẳng.
- Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật TP.HCM: Tương tự, đào tạo các chuyên ngành nghệ thuật, bao gồm diễn xuất.
- Một số trường đại học, cao đẳng khác có khoa hoặc chuyên ngành liên quan đến nghệ thuật biểu diễn.
Quy trình tuyển sinh vào các trường này thường bao gồm hai phần chính:
- Thi/Xét tuyển môn Văn hóa: Thường là môn Văn hoặc điểm trung bình môn Văn THPT. Tùy từng trường và từng năm mà hình thức thi/xét tuyển môn văn hóa có thể khác nhau (ví dụ: thi viết, xét điểm học bạ, xét điểm thi THPT Quốc gia môn Văn).
- Thi Môn Năng khiếu: Đây là phần quyết định, thường có 2 hoặc 3 vòng thi kiểm tra các khả năng đã nêu ở trên (tiểu phẩm, đọc thơ/thoại, hát, múa…).
Điểm môn năng khiếu chiếm tỷ trọng rất lớn, thường là điểm nhân hệ số hoặc chiếm đa số tổng điểm xét tuyển. Điều này một lần nữa khẳng định rằng, bên cạnh nền tảng văn hóa, việc ôn luyện và phát triển năng khiếu biểu diễn là yếu tố cốt lõi để trúng tuyển.
Luyện tập kỹ năng diễn xuất trước gương hoặc với bạn diễn, chuẩn bị cho kỳ thi năng khiếu diễn viên
Bên Cạnh Môn Học: Những Kỹ Năng Mềm và Tố Chất Cần Có Của Một Diễn Viên
Con đường sự nghiệp của diễn viên không chỉ dừng lại ở việc học giỏi môn năng khiếu và tốt nghiệp trường lớp. Để tồn tại và phát triển trong nghề, bạn cần trang bị thêm nhiều kỹ năng mềm và tố chất cá nhân quan trọng:
Kỹ Năng Giao Tiếp và Làm Việc Nhóm
Diễn xuất là một công việc tập thể. Bạn sẽ làm việc cùng đạo diễn, biên kịch, quay phim, âm thanh, ánh sáng, các diễn viên khác… Kỹ năng giao tiếp tốt giúp bạn hiểu ý đồ của đạo diễn, phối hợp ăn ý với bạn diễn và đóng góp tích cực vào thành công chung của đoàn làm phim/vở kịch.
Sự Kiên Trì và Khả Năng Chịu Áp Lực
Nghề diễn viên đòi hỏi sự kiên trì rất lớn. Bạn có thể phải đối mặt với việc bị từ chối trong các buổi casting, chờ đợi cơ hội, làm việc trong môi trường áp lực cao (quay phim thâu đêm, diễn nhiều suất liên tục…). Khả năng chịu đựng áp lực, không bỏ cuộc khi gặp khó khăn là yếu tố then chốt.
Khả Năng Học Hỏi và Cập Nhật Liên Tục
Thế giới nghệ thuật luôn thay đổi. Diễn viên cần không ngừng học hỏi các phương pháp diễn xuất mới, cập nhật xu hướng làm phim/kịch, trau dồi kiến thức về cuộc sống để làm phong phú thêm vốn sống cho vai diễn.
Sức Khỏe Tốt và Ngoại Hình Phù Hợp
Diễn viên thường phải làm việc với cường độ cao, di chuyển nhiều, thậm chí thực hiện các cảnh quay đòi hỏi thể lực. Một sức khỏe tốt là nền tảng quan trọng. Về ngoại hình, không nhất thiết phải “đẹp hoàn hảo” theo chuẩn mực xã hội, mà là sự phù hợp với yêu cầu đa dạng của các vai diễn. Khả năng biến hóa ngoại hình (qua hóa trang, phục trang) và duy trì vóc dáng cũng cần được chú ý.
Sự Sáng Tạo và Cá Tính Riêng
Diễn xuất không chỉ là tái hiện mà còn là sáng tạo. Khả năng đưa những nét riêng, sự độc đáo vào vai diễn giúp bạn trở nên nổi bật và không bị rập khuôn.
Khả Năng Quan Lý Thời Gian và Tài Chính (Ban Đầu)
Đặc biệt khi mới vào nghề, thu nhập của diễn viên có thể không ổn định. Việc biết cách quản lý thời gian để cân bằng giữa tìm kiếm cơ hội, luyện tập và các công việc khác (nếu có) cùng với quản lý tài chính cá nhân là rất cần thiết.
Diễn viên làm việc nhóm, trao đổi kịch bản hoặc thảo luận cảnh quay cùng đạo diễn và bạn diễn trên phim trường hoặc sân khấu
Lộ Trình Trở Thành Diễn Viên Chuyên Nghiệp
Nếu bạn đã xác định đây là con đường mình muốn đi, hãy tham khảo lộ trình phổ biến sau:
-
Giai đoạn THPT:
- Tập trung học tốt môn Văn, đồng thời không bỏ bê các môn khác để có kiến thức nền tảng.
- Quan trọng nhất: Phát hiện và nuôi dưỡng năng khiếu diễn xuất từ sớm. Tham gia các hoạt động văn nghệ, câu lạc bộ kịch ở trường, mạnh dạn diễn xuất trước đám đông.
- Tìm hiểu thông tin về các trường đào tạo diễn viên, các yêu cầu tuyển sinh và cấu trúc bài thi năng khiếu.
- Tìm kiếm các lớp năng khiếu diễn xuất bên ngoài để được hướng dẫn bài bản.
-
Giai đoạn Ôn thi Đại học/Cao đẳng:
- Tập trung cao độ vào ôn luyện các phần thi năng khiếu: luyện thoại, luyện hình thể, chuẩn bị các tiểu phẩm, bài hát, bài múa…
- Tham khảo kinh nghiệm từ các anh chị đi trước hoặc các thầy cô dạy luyện thi.
- Chuẩn bị tâm lý vững vàng cho kỳ thi.
-
Giai đoạn Học tại trường Đào tạo Chuyên ngành:
- Đây là giai đoạn quan trọng nhất để trang bị kiến thức và kỹ năng chuyên sâu.
- Nghiêm túc học tập các môn lý thuyết và thực hành.
- Tích cực tham gia các dự án thực hành, các vở diễn của trường.
- Xây dựng mối quan hệ tốt với thầy cô, bạn bè – những người sẽ là đồng nghiệp sau này.
- Tìm kiếm cơ hội thực tập, tham gia các vai quần chúng hoặc vai nhỏ trong các dự án bên ngoài để cọ xát.
-
Giai đoạn Khởi nghiệp:
- Sau khi tốt nghiệp, hành trình thực sự mới bắt đầu.
- Chủ động tìm kiếm cơ hội casting (thử vai).
- Bắt đầu với các vai nhỏ, vai phụ để tích lũy kinh nghiệm và xây dựng hồ sơ (showreel).
- Không ngừng học hỏi từ những người đi trước và từ chính các vai diễn của mình.
- Tìm kiếm người quản lý (manager) nếu có thể để hỗ trợ tìm kiếm cơ hội.
Theo thống kê từ các cổng thông tin việc làm lớn như TopCV, VietnamWorks, ngành truyền thông giải trí nói chung và nhu cầu về diễn viên nói riêng tại Việt Nam đang có xu hướng tăng trưởng, đặc biệt trong lĩnh vực phim ảnh, web-series và quảng cáo. Tuy nhiên, sự cạnh tranh trong nghề là rất lớn. Thành công chỉ đến với những người có đam mê thực sự, không ngừng nỗ lực và biết cách nắm bắt cơ hội.
Con đường sự nghiệp của người diễn viên, từ học tập đến diễn xuất chuyên nghiệp trên sân khấu, phim trường
Lời Khuyên Từ Chuyên Gia Hướng Nghiệp
Với vai trò là những người đồng hành cùng các bạn trẻ trên hành trình khám phá bản thân và lựa chọn nghề nghiệp, chúng tôi nhận thấy rằng việc hiểu rõ yêu cầu của nghề là bước đầu tiên vô cùng quan trọng. Đối với nghề diễn viên, câu trả lời cho câu hỏi “Muốn làm diễn viên cần học giỏi môn gì?” không chỉ dừng lại ở các môn học truyền thống mà chuyển trọng tâm sang năng khiếu biểu diễn và các kỹ năng mềm, tố chất cá nhân.
Nếu bạn có niềm đam mê cháy bỏng với diễn xuất:
- Đừng quá lo lắng về điểm số các môn học truyền thống: Thay vào đó, hãy tập trung vào việc trau dồi năng khiếu.
- Tìm môi trường để rèn luyện: Tham gia các lớp học năng khiếu, câu lạc bộ, hoạt động văn nghệ. Sự cọ xát thực tế là cách học hiệu quả nhất.
- Nuôi dưỡng tâm hồn và vốn sống: Đọc sách, xem phim, quan sát cuộc sống, trải nghiệm nhiều điều mới lạ. Đây là nguồn “chất liệu” vô giá cho diễn xuất.
- Chuẩn bị tinh thần đối mặt với thử thách: Con đường này đòi hỏi sự kiên trì, nỗ lực và khả năng đối diện với sự cạnh tranh và áp lực.
- Tham khảo ý kiến chuyên gia: Nếu còn băn khoăn, hãy tìm đến các chuyên gia hướng nghiệp hoặc những người có kinh nghiệm trong nghề để được tư vấn cụ thể hơn về tố chất của bạn và con đường phù hợp.
Hãy nhớ rằng, năng khiếu chỉ là yếu tố ban đầu, sự khổ luyện và đam mê mới là yếu tố quyết định bạn có thể đi được bao xa trong nghề này.
Kết Luận
Tóm lại, để trở thành diễn viên, việc học giỏi các môn văn hóa ở trường phổ thông là nền tảng tốt, đặc biệt là môn Văn. Tuy nhiên, yếu tố quyết định khi thi tuyển và làm nghề lại là năng khiếu biểu diễn (khả năng biểu cảm, giọng nói, hình thể) cùng với các kỹ năng mềm (giao tiếp, làm việc nhóm, kiên trì…) và tố chất (sáng tạo, quan sát, tưởng tượng).
Nếu bạn có ước mơ trở thành diễn viên, hãy bắt đầu ngay từ bây giờ bằng cách khám phá và phát triển năng khiếu của bản thân, tìm kiếm môi trường học tập và rèn luyện phù hợp. Con đường nghệ thuật đầy gian nan nhưng cũng hứa hẹn những trải nghiệm đáng giá và cơ hội được sống trọn với đam mê.
Để tìm hiểu thêm về ngành diễn viên, các trường đào tạo, cơ hội nghề nghiệp và các bài trắc nghiệm định hướng bản thân, hãy tiếp tục khám phá các bài viết khác trên huongnghiep.com.vn hoặc liên hệ với chúng tôi để được tư vấn Hướng Nghiệp chuyên sâu nhé! Con đường phía trước cần sự chuẩn bị kỹ lưỡng và bước đi vững chắc. Chúc bạn thành công với lựa chọn của mình!